ସଚ୍ଚି ରାଉତରାୟ

ପଦ୍ମଶ୍ରୀ ଡକ୍ଟର ସଚ୍ଚିଦାନନ୍ଦ ରାଉତରାୟ(୧୯୧୬-୨୦୦୪) ସେତେବେଳର ପୁରୀ ଜିଲ୍ଲା ଅର୍ନ୍ତଗତ ଖୋର୍ଦ୍ଧା ନିକଟବର୍ତ୍ତୀ ଗୁରୁଜଙ୍ଗ ଗ୍ରାମରେ ଜନ୍ମ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ। ଓଡ଼ିଶାର ସାମ୍ୟବାଦ ଆନ୍ଦୋଳନର ସେ ଥିଲେ ଅନ୍ୟତମ ପୁରୋଧା। ତାଙ୍କ ରଚିତ କିଛି କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ ଇଂରାଜୀରେ ଅନୂଦିତ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ସ୍ତରରେ ଖ୍ୟାତି ପ୍ରଦାନ କରିଛି। ‘ମାଙ୍କଡ଼ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ’, ‘ମାଟିର ତାଜ’, ‘ମଶାଣିର ଫୁଲ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ’, ‘ନୂତନ ଗଳ୍ପ’ ଆଦି ତାଙ୍କ ରଚିତ ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ। ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ କବିତା ଓ ଗଳ୍ପ ଲେଖନୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ତାଙ୍କର କୃତିତ୍ବ ଅବର୍ଣ୍ଣନୀୟ। ସେ ପଲ୍ଲୀର ସାଧାରଣ ଜୀବନକୁ କେନ୍ଦ୍ର କରି ରଚନା କରିଥିବା କବିତାଗୁଡିକ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟର ଅମୂଲ୍ୟ ସମ୍ପତ୍ତି ଭାବେ ସ୍ବୀକୃତ। ‘ପାଥେୟ’, ‘ପଲ୍ଲୀଶ୍ରୀ’, ‘ପାଣ୍ଡୁଲିପି’, ‘ଅଭିଯାନ’ ପ୍ରଭୃତି ତାଙ୍କ ରଚିତ କବିତା ସଙ୍କଳନ ମଧ୍ୟରେ ଅନ୍ୟତମ। ତାଙ୍କର ଅନ୍ୟ ରଚନା ମଧ୍ୟରେ ‘ଚିତ୍ରଗ୍ରୀବ’ ଉପନ୍ୟାସ ଓ ‘ପୂର୍ଣ୍ଣିମା’ କାବ୍ୟ ନାଟିକା ସହିତ ଅନେକ ପ୍ରବନ୍ଧ ସଙ୍କଳନ ମଧ୍ୟ ରହିଛି।

ଡକ୍ଟର ରାଉତରାୟ ପ୍ରଗତିଶୀଳ ସାହିତ୍ୟ ପତ୍ରିକା ‘ଦିଗନ୍ତ’ର ସମ୍ପାଦକ ସହିତ ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀର ସଭାପତିଭାବେ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଥିଲେ। ‘କବିତା-୧୯୬୨’ ପାଇଁ ସେ କେନ୍ଦ୍ର ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡେମୀ ପୁରସ୍କାର ପାଇଥିଲେ। ଏହା ସହିତ ‘ସାହିତ୍ୟ ଭାରତୀ’ ସମ୍ମାନ ଏବଂ ‘ଭାରତୀୟ ଜ୍ଞାନପୀଠ ପୁରସ୍କାର’ ଆଦି ଅନେକ ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ ଲାଭ ସହିତ ସମାଜ ଓ ସାହିତ୍ୟ ପ୍ରତି ବିଶେଷ ଅବଦାନ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଦତ୍ତ ‘ପଦ୍ମଶ୍ରୀ’ ସମ୍ମାନ ମିଳିଥିଲା।