ଗାଳ୍ପିକ ଭୂପେନ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ସାରସ୍ୱତ ସୃଷ୍ଟି
ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ: ପୃଥିବୀ ଓ ପୃଥିବୀ(୧୯୮୬), ଗୋଟିଏ ମେଣ୍ଢାପଲ(୧୯୯୧), ପ୍ରମିଳା(୧୯୯୪), ଭାରତ ଭାଗ୍ୟ ବିଧାତା(୧୯୯୭), ଚନ୍ଦ୍ରସେଣାର ଚନ୍ଦ୍ରାଲୋକ(୨୦୦୦), ଖୋଳ(୨୦୦୧), ଏବେ ବି ରେବତୀ ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଗଳ୍ପ(୨୦୦୨), ହାତୀର ହିଷ୍ଟ୍ରି(୨୦୦୨), ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଠି ନାହିଁ(୨୦୦୩), ମୁଁ ଈଶ୍ବରଙ୍କୁ ଖୋଜୁଛି(୨୦୦୬), ହାତ ପାପୁଲିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଦୟ(୨୦୦୮), ମନ ମାନଚିତ୍ର(୨୦୧୦) ଇତ୍ୟାଦି।
ଉପନ୍ୟାସ: ପ୍ରଥମ ପୃଥିବୀ(୧୯୯୮), ଭାଙ୍ଗିଯାଏ ଦୁର୍ଗ ଓ ଦେଉଳ(୨୦୦୩), ଫସିଲ(୨୦୦୭), ଉତ୍ତରଣ(୨୦୦୭), ଆମେ ଗାନ୍ଧାରୀ(୨୦୦୯) ଇତ୍ୟାଦି।
ଅନୁବାଦ: ଚର୍ଚ୍ଚିତ ଚିଟାଉ (୨୦୦୧) (ରବିନ୍ଦ୍ର ନାଥଙ୍କ ୧୦୭ ଚିଠିର ଅନୁବାଦ), ମହାପଣ୍ଡିତ ରାହୁଳ ସଙ୍କୀର୍ତ୍ତାୟନଙ୍କ ଜୀବନୀ-୨୦୦୯ (ମୂଳ ରଚନା-ପ୍ରଭାକର ମାଚୱେ)।
ପ୍ରବନ୍ଧ ସଙ୍କଳନ: ଜାତୀୟ ଭାବଧାରା ଓ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ପ୍ରବନ୍ଧ(୨୦୦୨), ଖୋଲିଦିଅ ମନ୍ଦିରର ଦ୍ବାର(୨୦୧୦)।
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ: ସୌରଭ ଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନ, ସୁଲେଖା ବିଶେଷ ସାରସ୍ବତ ସମ୍ମାନ, ଆଦିକବି ସାରଳା ପୁରସ୍କାର, ସହଯୋଗୀ ସାରସ୍ବତ ପ୍ରକାଶନ, ପ୍ରତିଭା ପୂଜା ସମ୍ମାନ, ତୀର ତରଙ୍ଗ ପୁରସ୍କାର, ବ୍ୟାସ କବି ପୁରସ୍କାର ଇତ୍ୟାଦି।
ପ୍ରଶ୍ନ ଓ ଉତ୍ତର
ହାଇସ୍କୁଲ ପଢ଼ିଲାବେଳେ ମୋର ସାହିତ୍ୟ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା। ସେହି ସମୟରେ ମୁଁ ଲେଖିଥିବା ଗଳ୍ପ ‘ବିଚାରାଳୟ’ ସ୍କୁଲ ପତ୍ରିକାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହେବା ମୋତେ ସାହିତ୍ୟ ଲେଖିବାରେ ପ୍ରେରଣା ଦେଇଥିଲା।
ଓଡ଼ିଆ ଭାଷା ଲେଖକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୋର ଆଦର୍ଶ ହେଉଛନ୍ତି ଫକୀରମୋହନ ଏବଂ ଅନ୍ୟ ଭାଷାର ସାହିତ୍ୟିକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ପ୍ରେମଚାନ୍ଦ, କିଶନ ଚନ୍ଦ୍ର ଓ ହରିଶଙ୍କର ପରସାଇ। ଏମାନେ ସମସ୍ତେ ମୋ ଲେଖାର ଦିଗ୍ଦର୍ଶକ ଅଟନ୍ତି ଏବଂ ମୁଁ ଲେଖିଲାବେଳେ ଏମାନଙ୍କ ଲେଖାରୁ ପ୍ରେରଣା ପାଇଥାଏ।
ପୃଥିବୀ ଓ ପୃଥିବୀ ମୋର ପ୍ରଥମ ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ ଯାହାକି ଓଡ଼ିଶା ବୁକ୍ ଷ୍ଟୋର୍ ଦ୍ବାରା ୧୯୮୭ ମସିହାରେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହା ପ୍ରକାଶକଙ୍କ ସ୍ବତଃପ୍ରବୃତ୍ତ ଭାବେ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇଥିବାରୁ ସେତେବେଳେ ମୁଁ ବହୁତ ଖୁସି ହୋଇଥିଲି।
ମୁଁ ଲେଖିଥିବା ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ପ୍ରକାଶିତ ସଙ୍କଳନ ‘ଗୋଟିଏ ମେଣ୍ଢାପଲ’ ମୋର ଦ୍ବିତୀୟ ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ। ରାଜନୈତିକ ନେତାମାନେ କିପରି ଭୋଟରମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଲୋଭିତ କରି ମେଣ୍ଢାପଲ ଭଳି ବ୍ୟବହାର କରୁଛନ୍ତି ସେ ବାବଦରେ ଏହି ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନରେ ଲେଖାଯାଇଥିବାରୁ ଏହାର ନାମ ଏପରି କରାଯାଇଥିଲା।
ଗଳ୍ପ ପ୍ରତି ଆଧିକ ଆକର୍ଷିତ ହୋଇଥିଲି ତେଣୁ ଗଳ୍ପ ଏବଂ ଉପନ୍ୟାସ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଦିଗପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ସମ୍ଭବ ହୋଇନାହିଁ। କିନ୍ତୁ ଜଣେ ଲେଖକ ସର୍ବଦା କବିତାରୁ ନିଜର ଲେଖକ ଜୀବନ ଆରମ୍ଭ କରିବା କଥା ବୋଲି ମୁଁ ଭାବେ।
ନିକଟରେ ପ୍ରକାଶିତ ‘ମୃଗୁଣୀର ମୃତ୍ୟୁ’ ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ ସବୁଠାରୁ ଭଲ ଲାଗେ।
ବ୍ୟାସକବି ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ‘ରେବତୀ’ ପରେ ଏହି ବିଷୟକୁ ନେଇ ପ୍ରାୟ ୩୦ଟି ଗଳ୍ପ ଲେଖା ସରିଛି। କିନ୍ତୁ ସେସବୁ ଗଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ଗଳ୍ପର ମୌଳିକତା ଯଥା:- ଅନ୍ଧବିଶ୍ବାସ ଓ କୁସଂସ୍କାର ଆଦି ବାବଦରେ ଦର୍ଶାଯାଇନାହିଁ। ତେଣୁ ମୁଁ ମୋ ଗଳ୍ପରେ ଫକୀରମୋହନଙ୍କ ମୌଳିକତାକୁ ଦର୍ଶାଇବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛି, ଯହାକି ମୋ ଗଳ୍ପର ସ୍ବତନ୍ତ୍ରତା ବୋଲି ମୁଁ ଭାବୁଛି।
ଏହି ଗଳ୍ପ ସଙ୍କଳନ ଲେଖାଯାଇଥିବା ସମୟର କଥା ଏଥିରେ କୁହାଯାଇଛି। ଏଥିରେ ସୂର୍ଯ୍ୟ ଉଠିନାହିଁ ର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ବିକାଶ ବା ଉନ୍ନୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସୂଚାରୁ ରୂପେ ନହେବା।
ମୋ ପତ୍ନୀ ହେଉଛନ୍ତି ମୋର ପ୍ରଥମ ସମାଲୋଚକ। ମୋର ପ୍ରତିଟି ଲେଖା ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ହେବା ପରେ ସେ ଲେଖାଟିକୁ ପଢ଼ି ତା’ଉପରେ ନିଜର ମତାମତ ଦେଇଥାନ୍ତି। ସେହିଭଳି ସମ୍ପ୍ରତି ଜାତୀୟ ସଂଗ୍ରହାଳୟ, ଭୁବନେଶ୍ବର ଶାଖାରେ ସହକାରୀ ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ମୋ ପୁତ୍ର ମୋ ଲେଖକ ଜୀବନ ପ୍ରତି ବେଶ୍ ପ୍ରଭାବିତ ବୋଲି ମୁଁ ଭାବୁଛି, କାରଣ ଇତି ମଧ୍ୟରେ ତା’ର ୫ଟି ପୁସ୍ତକ ପ୍ରକାଶିତ ହୋଇସାରିଛି।
ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରଚଳିତ ସମାଜ ଉପରେ ଲିଖିତ ଉପନ୍ୟାସ ଗାନ୍ଧାରୀ, ପୋଲିସ୍ମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଉପରେ ଲିଖିତ ଉପନ୍ୟାସ ଅର୍ପିତା ଏବଂ ମୁଁ ଲେଖିଥିବା ଅନେକ ଗଳ୍ପ ମଧ୍ୟରୁ ନିର୍ବାଚିତ ଗଳ୍ପମାନଙ୍କର ଏକ ସଙ୍କଳନ ମୋର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପ୍ରକାଶିତ ଅପେକ୍ଷାରେ ଥିବା ସୃଷ୍ଟି।
କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ନୁହେଁ, ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ସମସ୍ୟା ରହିଛି। ପୁରସ୍କାର ଚୟନ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ସ୍ବଚ୍ଛତା ନ ରହିବା ବୋଧହୁଏ ଏପରି ବାଦାନୁବାଦର ମୂଳ କାରଣ ବୋଲି ମୁଁ ଭାବୁଛି।
ଜଗତୀକରଣ ଯୋଗୁଁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଅନେକ ମାତ୍ରାରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇଛି। ଅନ୍ୟ ଭାଷା ସାହିତ୍ୟର ଯେପରି ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ହେଉଛି ତାହା ଆମ ସାହିତ୍ୟରେ ନଥିବାରୁ ଆମ ସାହିତ୍ୟ ପଛରେ ପଡ଼ିଯାଇଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆମ ଭାଷାରେ ଥିବା ଅନେକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ଅନ୍ୟ ଭାଷାରେ ଅନୁବାଦିତ ହେଉ ନଥିବାରୁ ଆମ ସାହିତ୍ୟର ଗାରିମା ଅନ୍ୟ ଭାଷାଭାଷୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ପ୍ରଚାରିତ ହୋଇପାରୁନାହିଁ। ସେହିପରି ଆମ ସାହିତ୍ୟିକମାନେ ଭଲ ଲେଖାର ଅନୁବାଦ ପ୍ରତି ମଧ୍ୟ ବିମୁଖ। ତେଣୁ ଜଗତୀକରଣ ପ୍ରକ୍ରିୟାରେ ଆମ ସାହିତ୍ୟ ତାଳ ଦେଇ ଚାଲିପାରୁନାହିଁ ବୋଲି ମୋର ମତ।
ତୁଳନାତ୍ମକ ଭାବେ ଆମ ଭାଷାରେ ବେଶ୍ ଭଲ ଲେଖା ପ୍ରକାଶିତ ହେଉଛି। ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆମ ସାହିତ୍ୟରେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଲେଖାଗୁଡ଼ିକ ବିଶେଷ କରି ଗଳ୍ପ ଓ ଉପନ୍ୟାସରେ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକତା ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଙ୍ଗ ହୋଇଛି ଯାହାକି ପାଠକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ନୂତନ ଆବେଗ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି। ଏହାସତ୍ତ୍ବେ ମଧ୍ୟ ଆମ ସାହିତ୍ୟ ବର୍ତ୍ତମାନ ସମୟରେ ଅନ୍ୟ ସାହିତ୍ୟ ସହିତ ତାଳ ଦେଇ ଚାଲିବା ସମ୍ଭବ ହେଉନାହିଁ।
ଏହା ଏକ ଉତ୍ତମ ପଦକ୍ଷେପ। ସମ୍ପ୍ରତି ଆମ ଭାଷା ଓ ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଚାର ଓ ପ୍ରସାର ପଛରେ ରହିଥିବାରୁ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଡଟ୍କମ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟ ବେଶ୍ ଭଲଭାବେ ହୋଇପାରିବ ବୋଲି ମୁଁ ଆଶା କରୁଛି।
ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ ଡଟ୍ କମ୍ ପକ୍ଷରୁ ଏହାର ସଂଯୋଜକ ମହେନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ରଙ୍କ ଦ୍ବାରା ଭୂପେନ ମହାପାତ୍ରଙ୍କ ରାଉରକେଲା ସ୍ଥିତ ବାସଭବନ(କଥାଘର) ରେ ମଇ ୨୦୧୨ ରେ ଉପରୋକ୍ତ ସାକ୍ଷାତକାର ଟି ନିଆଯାଇଥିଲା।
