ନାଟ୍ୟକାର ରତ୍ନାକର ଚଇନିଙ୍କ ସାରସ୍ବତ ସୃଷ୍ଟି
ନାଟକ:-ଶେଷ ଅଶ୍ରୁ (୧୯୬୬), ଅସ୍ତରାଗର ଚନ୍ଦ୍ର (୧୯୬୭) ମଞ୍ଚନାୟିକା (୧୯୬୮), ରାଜହଂସ (୧୯୭୦) (ସର୍ବଭାରତୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗୀତା, ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ପ୍ରଥମ-୧୯୭୨), ଅପଦେବତା (୧୯୭୩), ପୁନଶ୍ଚ ପୃଥିବୀ (୧୯୭୭), କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ (୧୯୭୪), (ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ) ମୁଖା (୧୯୮୦), ଅଥଚ ଚାଣକ୍ୟ (୧୯୮୨), ପକ୍ଷ ଓ ଚରିତ୍ର (୧୯୮୭), ନାଟ୍ୟ ରତ୍ନାକର (୨୦୭), ତ୍ରିଆରା (୨୦୦୬), ସୁନାକଳସ (୧୯୯୮) ଆଦି।
କ୍ଷୁଦ୍ରଗଳ୍ପ:ଗପ (୧୯୭୨) ମୁଠାଏ ଶୂନ୍ୟତା (୧୯୭୩) କହ ଲଳିତା (୧୯୭୭), ସୂର୍ଯ୍ୟାସ୍ତର ଉପବନ (୧୯୭୯), ଋତୁର ନାମ ପିପାସା (୧୯୮୩), ନିଷିଦ୍ଧ ଶୃଙ୍ଗାର (୧୯୮୪)।
ଉପନ୍ୟାସ:ରାତ୍ରୀର ରଜନୀଗନ୍ଧା (୧୯୬୫), ଅବ୍ୟକ୍ତ ଗୋଧୁଳି (୧୯୬୭), ଲୁହ ଲହରୀ (୧୯୬୩), ଫୁଲଫଗୁଣ (୧୯୬୮)।
ଆଲୋଚନା ଓ ସମାଲୋଚନା:କବିଗୋପାଳକୃଷ୍ଣ (୧୯୭୦), ଉଦ୍ଭଟ ନାଟ୍ୟ ପରମ୍ପରା (୧୯୭୦), ଓଡ଼ିଆ ନାଟକର ଉଦ୍ଭବ ବିକାଶ (୧୯୭୮), (ପି.ଏଚ୍.ଡ଼ି. ଉପାଧି ସନ୍ଦର୍ଭ), ସନ୍ଥକବି ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ (୧୯୯୮), ଆଧୁନିକ ଓଡ଼ିଆ ନାଟକ ଏକତୁଳନାତ୍ମକ ଅଧ୍ୟାୟ (୨୦୦୧) ଓ ସନ୍ଥ ସାହିତ୍ୟ କୋଷ (୧୯୯୮) ବୈଷ୍ଣବ ସାହିତ୍ୟ ଅଭିଧାନ|
ଅନୁବାଦ:ଭିରେଶ ଲିଙ୍ଗମ୍ (ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ) ପଞ୍ଜାବୀ ଏକାଙ୍କିକା ଏନ୍.ବି.ଟି. ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ)
ସମ୍ପାଦନା:ଅଚ୍ୟୁତାନନ୍ଦ ରଚନାବଳୀ, ଆଜିର ଗଳ୍ପ, ଆଜିର ପ୍ରବନ୍ଧ, କାବ୍ୟ-କବିତା, ସ୍ବାଧିନତ୍ତୋର ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟ, ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷ ୮ ଖଣ୍ଡ ଓ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଖଣ୍ଡ ସମ୍ପାଦନା କର୍ମରେ ଜଡ଼ିତ।
ଇଂଲିଶ୍ Achyutan Nanda Das, Contribution of ‘Pancha Sakha’s the five saint-poets of Orissa.
ଚଳଚିତ୍ର:ଶୂନ୍ୟ ସ୍ବରୂପ- (କାହାଣୀ ଓ ସଂଳାପ)- ଜାତୀୟ ପୁରସ୍କାର ପ୍ରାପ୍ତ ଆର୍ନ୍ତଜାତିକ ପାନୋରମାରେ ବର୍ଲିନ୍ରେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ।
ପୁରସ୍କାର ଓ ସମ୍ମାନ:୧) ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାଟ୍ୟକାର ସମ୍ମାନ- ଅହମ୍ମଦାବାଦ ସର୍ବଭାରତୀୟ ନାଟ୍ୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତା (୧୯୭୨)
୨) ଓଡ଼ିଶା ସାହିତ୍ୟ ଏକାଡ଼େମୀ ପୁରସ୍କାର (୧୯୭୫ ପାଇଁ ନାଟକ)
୩) ଧରିତ୍ରୀ- ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ-୧୯୮୦ ମସିହା (ସାମଗ୍ରୀକ ବୃତ୍ତି)
୪) ପ୍ରଜାତନ୍ତ୍ର- ବିଷୁବ ପୁରସ୍କାର-୧୯୮୫ ମସିହା (କ୍ଷୁଦ୍ର ଗଳ୍ପ)
୫) ୟୁରେକା ସମ୍ମାନ, କଟକ-୧୯୮୧ ମସିହା (ସାମଗ୍ରୀକ ବୃତ୍ତି)
୬) ଉନ୍ମେଷ ସମ୍ମାନ, କଟକ-୧୯୮୩ ମସିହା (ସମାଲୋଚନା ସାହିତ୍ୟ)
୭) ସମ୍ମାନଜନକ ଆଦି- ନାଟ୍ୟକାର ସମ୍ମାନ- ୧୯୯୩ ମସିହା (ନାଟକ)
୮) ରାମଚନ୍ଦ୍ର ମିଶ୍ର- ନାଟ୍ୟ ସମ୍ମାନ- ୧୯୯୫ ମସିହା
୯) ତୁଳସୀ ସାହିତ୍ୟ ସଂସଦ- ନାଟ୍ୟଶ୍ରୀ ସମ୍ମାନ- ୧୯୯୭ ମସିହା
୧୦) ଶ୍ରେଷ୍ଠ ନାଟ୍ୟକାର ସମ୍ମାନ- ଉତ୍କଳ ସାହିତ୍ୟ ସମ୍ମାନ- ୧୯୯୯ ମସିହା
୧୧) ଗଣକବି ବୈଷ୍ଣବ ପାଣି ସମ୍ମାନ- ୧୯୯୯ ମସିହା
୧୨) ନାଟ୍ୟ ଭୂଷଣ ସମ୍ମାନ- ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସ୍ନାଲ ଥିଏଟର ଫେଷ୍ଟିଭାଲ (୧୯୦୩) ଇତ୍ୟାଦି।
ପ୍ରଶ୍ନ ଓ ଉତ୍ତର:-
ଉତ୍ତର:- ମୋର ଧାରଣାରେ ଭାରତ ବର୍ଷରେ ଯୁଗାନ୍ତକାରୀ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିଥିଲେ ଚାଣକ୍ୟ। ନନ୍ଦ ଶାସନର କୁଶାସନକୁ ବଦଳାଇ ଦେଇ ତାଙ୍କର ମାନସ ସନ୍ତାନ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ‘ଏକ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ’ ଶାସନର କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥଳରେ ରଖିଥିଲେ। ଦିଲ୍ଲୀରେ ବୁଲୁବୁଲୁ ‘ଚାଣକ୍ୟପୁରୀ’ ଦେଖିଲାବେଳେ ମନକୁ ଆସିଲା ଏହାର ନାମ କାହିଁକି ଚାଣକ୍ୟପୁରୀ ହୋଇଛି। ଏଠାରେ ବହୁ ରାଜନୈତିକ ପ୍ରତିନିଧି ଅଛନ୍ତି। ଏଣୁ ଏହାର ନିର୍ମାଣ ରାଜନୈତିକ ନା ପୁରାତନ। ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଓ ଚାଣକ୍ୟ ଉପରେ ଅଧ୍ୟୟନ କଲି। ସେ ଗୋଟିଏ ବିଦ୍ରୋହୀ ଆତ୍ମା ଯିଏ ରାଷ୍ଟ୍ରପ୍ରେମ ଓ ମାନବବାଦୀ ଆତ୍ମାଟିଏ ହୋଇଥିବ। ମନୁଷ୍ୟର ସନ୍ତୁଳିତ ଯନ୍ତ୍ରଣାକୁ ସିଏ ସଜ୍ୟ କରିପାରି ନଥିବ। ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ଭଳି ଏକ ଶିଷ୍ୟକୁ ମୂର୍ତ୍ତିମାନ କରିଥିବ। ତାର ଅବଶିଷ୍ଟ ଜୀବନରେ ସ୍ବପ୍ନକୁ ଚନ୍ଦ୍ରଗୁପ୍ତ ମାଧ୍ୟମରେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହିଁଛି। ଯଦି ମଣିଷର ମାନସିକତା ଓ ସମ୍ବେଦନଶୀଳତା ନ ବଦଳିବ ତାହେଲେ ଶୋଷଣ ଶାସନ ଏକ ଭାବରେ ଚାଲିବ। ଏହା ସର୍ବକାଳୀନ କାହାଣୀ। ଶାସନ ଓ ଶୋଷଣର ଫର୍ମୁଲା ଏକ। କାଳେ କାଳେ ଶାସନ ଓ ଶୋଷଣର ଫର୍ମୁଲା ଏକ। ଏଇ ପୃଷ୍ଠଭୂମି ଉପରେ ‘ଅଥଚ ଚାଣକ୍ୟ’ ରଚିତ।
ଉତ୍ତର:- ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକର ଉଦ୍ଘାଟନ ଉତ୍ସବରେ ମଞ୍ଚକୁ କାଳିଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଆସିଥିଲେ। ଅସୁସ୍ଥ ଥାଇ ମଧ୍ୟ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସେ ଥିଲେ। ‘ସେ କହିଲେ ଏଥିରେ ଯେଉଁ ମାନସିକତାକୁ ଧରିଛି ସେ ନାୟକର ଆତ୍ମାଭିତରେ ତୁମେ ହିଁ ଅଛ।’ ‘ରାଜହଂସ’ରେ ବାର୍ତ୍ତା ମଣିଷ ଯିଏ ଯେଉଁ ବୃତ୍ତି କରୁ ନା କାହିଁକି ତାର ସ୍ବାତନ୍ତ୍ରତାର ପ୍ରବୃତ୍ତିରୁ ଜଣାପଡ଼େ। ବୃତ୍ତି ଓ ପ୍ରବୃତ୍ତି ଅଲଗା ଜିନିଷ। ଜଣେ ଡାକ୍ତର ହୋଇ ମଧ୍ୟ ଲେଖକ ହୋଇପାରିବ। ଯାହା ପାଖରେ ପଇସା ଅଛି ସେ ପ୍ରତିଭାବନା ବ୍ୟକ୍ତି ଏହା କାଳେ କାଳେ ଭୁଲ ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ ହୋଇଛି। ବୃତ୍ତି ଓ ପ୍ରବୃତ୍ତିର ମାନସିକସ୍ତର ସଂଘର୍ଷରେ ମଣିଷ ନ କରିବା କଥା କରିପକାଏ। ଏଇଟା ଡାକ୍ତର ଅତନୁ ଓ ପ୍ରଫେସର ପାଖରେ ମଧ୍ୟ ହୋଇଛି। ମୋଟ ଉପରେ ମଣିଷର ମନ ଅଧିକ କ୍ଷମତାଶାଳୀ କେନ୍ଦ୍ର। ଏହା ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ବ ବୃତ୍ତି ପରିସ୍ଥିତିକୁ ପରିଚାଳିତ କରେ। ପ୍ରାଚୀନ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟରେ ମନକୁ ହଂସ ସହ ତୁଳନା କରାଯାଇଛି। ‘ରାଜହଂସ’ ନାଟକ ସେହିପରି ଶ୍ରେଷ୍ଠତମ ହଂସର କାହାଣୀ।
ଉତ୍ତର :- ଯେତେବେଳେ ମିଥ୍କୁ ପରୀକ୍ଷାବାଦୀମାନେ ମାଧ୍ୟମ ରୂପେ ଗ୍ରହଣ କଲେ, ସେତେବେଳେ ତାର ଭାବାବେଗ ଧୂଆଁଳିଆ ହୋଇଗଲା। ସାଧାରଣ ଲୋକେ ତତ୍ତ୍ବକୁ ଅନୁଭବ କରି ସାହିତ୍ୟର ମୂଲ୍ୟବୋଧକୁ ହଜମ କରିବା ପାଇଁ ସକ୍ଷମ ହୋଇପାରିଲେ ନାହିଁ। ସେଇ ସମୟରେ ବହୁପ୍ରଚଳିତ ଲୋକାଭିମୁଖୀକୁ ଆଶ୍ରୟ କରି ‘କଳଙ୍କିତ ସୂର୍ଯ୍ୟ’ ଲେଖାଯାଇଥିଲା। ଅନ୍ଧ ଛ ହାତୀ ଦେଖିବା, ହାତୀର ଆକାର ପ୍ରକାର ଉପରେ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ମତଦେବା ମତମତାନ୍ତର ପରିଣତ ହେବା ଏକ ସର୍ବକାଳୀନ ସତ୍ୟ। ଅନୁରୂପ ଭାବରେ ଜୀବନ ବିଷୟରେ ଛଅଟି ଅନୁଭବି ଚରିତ୍ର ଗତିଶୀଳ କରିଛନ୍ତି। ଏଥିରେ ଥିବା ‘ଶୂନ୍ୟତାରେ ସିଡ଼ି’ ଆଧୁନିକ ନାଟକର ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷାର ଗୋଟିଏ ଶେଷ ସୀମା। ଏଥିରେ ସଂଳାପ ଚରିତ୍ର ଚିତ୍ରଣ କଥାବସ୍ତୁ ସବୁ ବିଚିତ୍ର। ଅନେକ ପରିମାଣରେ ଅସଭଗ୍ନ ସଂକ୍ଷପରେ ହୋଇଛି ପରୀକ୍ଷା ‘ଥାଉ’ ଶବ୍ଦର ଯଥାର୍ଥ ବ୍ୟବହାର। କାହାଣୀର ଆରମ୍ଭ ନାହିଁ କି ଶେଷ ନାହିଁ। ତୃତୀୟ ଏକାଙ୍କିକା ‘ଖୋଲା ଆକାଶ’ରେ ପାଣି ଜାହାଜଟିଏ ଦୁର୍ଘଟଣା ମୁଖ୍ୟ ହୋଇ ତା ଭିତରେ ଚାରିପାଞ୍ଚଜଣ ଯାତ୍ରୀଙ୍କର ମାନସିକତାକୁ ନେଇ ଏ ଏକାଙ୍କିକା ରଚିତ। ଚରିତ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳ। ଏହା ତତ୍ତ୍ବ ନିଷ୍ଠ ପରୀକ୍ଷାବାଦୀ ଛୋଟ ନାଟକ।
ଉତ୍ତର:- ବିଶ୍ବ ସାହିତ୍ୟରେ ଦ୍ବିତୀୟ ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧ ପରେ ଉଦ୍ଭଟ ନାଟକ ଆରମ୍ଭ ହେଲା। ସେଠି ମଣିଷର ଅଶାନ୍ତ ମନକୁ ବିଶ୍ଳେଷଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରାଯାଇଥିଲା। ଚିରନ୍ତନ ମୂଲ୍ୟବୋଧ ସାମାଜିକ ଜୀବନଧାରା ଆତ୍ମୀୟତା ଭଲପାଇବା ବିଶ୍ବଯୁଦ୍ଧର ଘନଘଟା ମଧ୍ୟରେ ନଷ୍ଟ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ମଣିଷ ମନର ଅଶାନ୍ତ ଇଚ୍ଛାକୁ ଚିତ୍ରତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଆନ୍ଦୋଳନ ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ସାହିତ୍ୟରେ ଦେଖା ଦେଇଥିଲା। ତେବେ ଭାରତରେ ସେଭଳି ସ୍ଥିତି ନଥିଲା। ଈଶ୍ବର ମରିଲେଣି ବୋଲି ଜଣେ ଦାର୍ଶନିକ ଘୋଷଣା କଲାବେଳେ ଭାରତୀୟ ଲୋକେ ସୁଦୁ ପଥରକୁ ଦେବତା ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରୁଥିଲେ। ତେଣୁ ଭାରତୀୟ ନୈରାଶ୍ୟ ହତାଶା ଈଶ୍ବରଭିତ୍ତିକ ନହୋଇ ଅର୍ଥନୀତିକ ଥିଲା। ଭାରତରେ ହତାଶା ଆସିଛି ଅର୍ଥନୀତିରୁ। ଏଇ ହତାଶା ପାଶ୍ଚାତ୍ୟ ଉଦ୍ଭଟ ସହ ସମ୍ପର୍କ ନଥିଲା। ସ୍ବାଧୀନତା ପରେ ଅର୍ଥନୀତିର ସମସ୍ୟା ଉଗ୍ର ହେଲା। କିଛିବର୍ଷ ପରେ ଦେଖାଗଲା ଧନ ସୀମିତ ଗୋଷ୍ଠୀ ମଧ୍ୟରେ ରହିଲାନି। ଭାରତୀୟ କଳାଧନରେ ଧନିକ ଶ୍ରେଣୀ ତିଆରି ହେଲେ। ଧନରୁ ରାଜନେତା ସୃଷ୍ଟି ହେଲେ। ଧନିକ ଶ୍ରେଣୀ ନୈରାଶ୍ୟ ରହିଲା। ନୈରାଶ୍ୟ ହେଲା ବହୁମୂଖୀ ଓ ବ୍ୟକ୍ତି କୈନ୍ଦ୍ରିକ। ଏଇ ବ୍ୟକ୍ତି କୈନ୍ଦ୍ରିକ ନୈରାଶ୍ୟ ଗ୍ରହଣୀୟ ସମସ୍ୟା ହୋଇ ରହିଲା ନାହିଁ। ଏଣୁ ଉଦ୍ଭଟ ଥିଲା (ଫର୍ମୁଲା) Formula ପକା। ତେଣୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ହେଲା ନାହିଁ।
ଉତ୍ତର:- ସମାଜକୁ ଛାଡ଼ି ଯିଏ ସାହିତ୍ୟ ଲେଖେ ପରୀକ୍ଷା ନିରୀକ୍ଷାର କଥା କହେ ସେ ସମ୍ମାନ ପାଇବାକୁ ହକ୍ଦାର ନୁହେଁ। ସାହିତ୍ୟ ସୃଷ୍ଟି ପାଇଁ ବିଦ୍ୟମାନସ ଆସିବା ଦରକାର। ସାହିତ୍ୟ ସର୍ବକାଳୀନ ହେବା ଦରକାର।
ଉତ୍ତର:- ‘ରାଜହଂସ’ ମୋର ଏମ୍ଏ ପଢୁଥିବା ସମୟର ଲେଖା। ମୁଁ ଯେତେବେଳେ ରାଜେନ୍ଦ୍ର କଲେଜରେ ଯୋଗ ଦେଲି ସେତେବେଳେ ଏହି ନାଟକ ସେଠି ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହେଲା। ସେତେବେଳେ ସେକ୍ରେଟେରିଏଟ୍ ରିକ୍ରେସନ କ୍ଲବ, ଭୁବନେଶ୍ବର ପକ୍ଷରୁ ଅହମ୍ମଦାବାଦରେ ଏହି ନାଟକ ୧୯୭୧ ରେ ମଞ୍ଚସ୍ତ କଲା। ଏ ଡ୍ରାମା ସେଠାରେ ଚାରୋଟି ଶ୍ରେଷ୍ଠ ପୁରସ୍କାର ପାଇଲା। ଏହି ସଫଳତା ପାଇଁ ଭୁବନେଶ୍ବର ସେକ୍ରେଟେରିଏଟ୍ ଦିନେ ବନ୍ଦ ରହିଲା। ସେକ୍ରେଟେରିଏଟ୍ରେ ମଞ୍ଚସ୍ଥ ହେବା ଦିନ ମୋର ବୀର କିଶୋର ଦାସଙ୍କ ସହ ସାକ୍ଷାତ୍ ହେଲା। ସେ ରଜତ କରଙ୍କ ସାକ୍ଷାତ୍ ଚାହୁଁଥିଲେ। ସେଠାରେ ‘ରାଜହଂସ’ ଦେଖିବା ପାଇଁ ଆଗରେ ବସିଲି। ମନ୍ତ୍ରୀ ଆସିବେ ଏଇ ସମୟରେ ବ୍ୟାଚ୍ପିନ୍ଧା ଲୋକ ଆସି ଚେୟାରରୁ ଉଠାଇ ଦେଲା। ମୋତେ ଅପମାନ ଲାଗିଲା। ମୁଁ ଫାଟକ ପାଖରେ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲି। ଗୋଟିଏ ଗାଡ଼ିରେ ବୀରବାବୁ ଓ କିଛି ନାଟ୍ୟପ୍ରେମୀଙ୍କ ସହ ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ। ମୋତେ ନେବାକୁ ଚେଷ୍ଟାକଲେ। ଏହା ମୋର ସ୍ମରଣୀୟ ଅନୁଭୂତି।
ଉତ୍ତର:- ସେତେବେଳେ କୌଣସି କାମ ହୋଇନଥିଲା। ଜଗନମୋହନ ଲାଲାଙ୍କୁ ପ୍ରଥମ ନାଟ୍ୟକାର ବୋଲି ପ୍ରମାଣିତ କରିବାର ଭାବନାଟି ମୋ ଭିତରେ ଥିଲା। କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ଓ ଓଡ଼ିଶା ଥିଏଟର ଗଠନ ହେବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଓଡ଼ିଆ ନାଟକର ବିଧିବଦ୍ଧ ବିକାଶକୁ ଉପସ୍ଥାପନ କରିବା ମୋ ଗବେଷଣାର ମୂଳ ଲକ୍ଷ୍ୟ। ଏ ଦିଗରେ ମୁଁ ସଫଳ ହୋଇଛି ବୋଲି ଭାବୁଛି। ଏହା କାଳିଚରଣଙ୍କୁ ମନୋରଞ୍ଜନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆଲୋଚନା କରିନାହିଁ। ମନୋରଞ୍ଜନ ଦାସଙ୍କ ନବନାଟ୍ୟ ଆନ୍ଦୋଳନର ଉତ୍ଥାନ ପତନ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ମୁଁ ‘ଉଦ୍ଭଟନାଟ୍ୟ ପରମ୍ପରା’ଙ୍କ ଆଲୋଚନା କରିଛି।
ଉତ୍ତର:- ପ୍ରଥମ କଥା ହେଉଛି ସାହିତ୍ୟିକ ସମ୍ମାନ କୌଣସି ସାହିତ୍ୟିକର ବଡ଼ପଣ ବଢ଼ାଏ ନାହିଁ। ପୁରସ୍କାର ହେଉଛି ସାମାଜିକ ସ୍ବୀକୃତି। ବିଶ୍ବରେ ଭାରତବର୍ଷ ଓ ଏପରି ଓଡ଼ିଶାରେ କୌଣସି ସମ୍ମାନ ନପାଇ ବହୁ ବଡ଼ ବଡ଼ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ସ୍ରଷ୍ଟାମାନେ ମୁଣ୍ଡ ଟେକି ରହିଛନ୍ତି। ସମ୍ମାନ ପ୍ରତି ଆଶା ଲେଖକର ଏକ ସାମାଜିକ ବ୍ୟାଧି। ସ୍ରଷ୍ଟା ସୃଷ୍ଟି କରି ଚାଲୁ। ପୁରସ୍କାର ପଛରେ ନଚାଲୁ ତା ପଛରେ ପୁରସ୍କାର ଗୋଡ଼ାଉ। ତା ହେଲେ ସାହିତ୍ୟର ସମ୍ମାନ ବଢ଼ିବ। ଏ ବିବାଦ ମାନ ପରିସ୍ଥିତି ପୁରସ୍କାର ପାଇବାର ଲିପ୍ସା ଓ ଆଉ ଦଳେ ବିଧିବଦ୍ଧ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉଲଘଂନ କରି ପୁରସ୍କୃତ କରିବାର ଧାରା ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ କଳଙ୍କିତ କରୁଛି।
ଉତ୍ତର:- ପ୍ରାଣବନ୍ଧୁ କର ଓ କାଳୀଚରଣ ପଟ୍ଟନାୟକ ମୋର ଆଦର୍ଶ।
ଉତ୍ତର:- ସାହିତ୍ୟ କର୍ମରେ ମୋର ପତ୍ନୀ ବରାବର ସାହାଯ୍ୟ ଓ ସହଯୋଗ କରନ୍ତି, ତାର ସାହିତ୍ୟିକ ମାନସିକତାଟିଏ ଅଛି। ଶିଶୁ ଓ କିଶୋର ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ସେ ୧୭/୧୮ ଖଣ୍ଡ ବହି ଲେଖିଛନ୍ତି। ପୁଅ, ଝିଅ ବୃତ୍ତିଭିତ୍ତିକ ଝିଅ ସାହିତ୍ୟ ପଢ଼େ, ସାହିତ୍ୟର ପ୍ରଶଂସା କରେ ବୃତ୍ତିରେ ଇଞ୍ଜିନିୟର। ପୁଅର ଆଗ୍ରହ କମ୍।
ଉତ୍ତର:- ମୋର ପରବର୍ତ୍ତୀ ପୁଣି କଣ? ଅଚ୍ୟୁତା ନନ୍ଦଙ୍କ ଦୁଷ୍ପ୍ରାପ୍ୟ ପୋଥି ସଂଗ୍ରହ କରି ତାଙ୍କ ବୃତ୍ତି ଶୁଦ୍ଧ ପ୍ରକାଶନ କରିବାର ଧାରା ଅବ୍ୟାହିତ ରଖିଛି। ଓଡ଼ିଆ ଭାଷାକୋଷରେ ୧୦ ଖଣ୍ଡରେ ଶେଷ ହେବ। ୯ ଖଣ୍ଡ ପ୍ରକାଶିତ। ଆତ୍ମାନୁଭୂତିରେ ଓଡ଼ିଶା ଓ ଓଡ଼ିଆ, ଓଡ଼ିଶାର ଲେଖକ ଓ ରାଜନୈତିକ ନେତାମାନଙ୍କୁ ନେଇ ମୋର ଜୀବନଚର୍ଯ୍ୟା ପ୍ରକାଶ ଚାଲିଛି ଓ ଲେଖା ମଧ୍ୟ ଚାଲିଛି। ‘ଜନସୁଧା’ ପତ୍ରିକାରେ କ୍ରମାଗତ ଭାବେ ଲେଖା ପ୍ରକାଶ ପାଉଛି।
ଉତ୍ତର:- ଏଭଳି ଏକ କାର୍ଯ୍ୟଧାରା ଚାଲିଛି ମୁଁ ମୁଗ୍ଧ ହେଲି। ମୋ ଜାତିର ଲୋକ ସଚେତନ ହୋଇ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସ୍ତରରେ ଓଡ଼ିଆ ସାହିତ୍ୟକୁ ଉପସ୍ଥାପନା କରୁଛନ୍ତି। ଏହାଠାରୁ ଖୁସିର ଖବର କ’ଣ ଥାଇପାରେ। ସାହିତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତି ଓ ଭାଷାର ନିଷ୍ଠାପର ସେବକମାନେ ଏଭଳି ଏକ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି ଜାଣି ଓ ସେମାନଙ୍କ ପ୍ରତି କୃତଜ୍ଞାତରେ ମୋର ହୃଦୟ ଭରି ଉଠୁଛି। ମା ଉତ୍କଳ ଜନନୀ ସେମାନଙ୍କର ମଙ୍ଗଳ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସାହିତ୍ୟ ସଂସ୍କୃତିର ରୁଦ୍ଧିମନ୍ତ ଚିତ୍ର ବିଶ୍ବର କୋଣେ ଅନୁକୋଣେ ଠିକ୍ ଭାବେ ପହଞ୍ଚାନ୍ତୁ।
