ସନ୍ଧ୍ୟାର ଆକାଶ
ଗୁଜରାଟୀ ରମଣୀର ପାଲଟା ଶାଢ଼ୀପରି ସଫେଦ ଛାୟାପଥ
ଅତିପରିଚ୍ଛନ୍ନ,
ଦିଗତଳେ ବାଇଗଣୀ ସ୍ୟାହିପରି ସ୍ବଳ୍ପ ମେଘ ଛାୟା କଫି ଓ ବାଦାମ ବନ
ପରିବ୍ୟାପ୍ତ ଗୋଦାବରୀ ତଟ ଯାଏ୤

ବହୁଦୂରେ ସ୍ଲେଟ୍‌ଖଣିରୁ
ମାନ୍ଦ୍ରାଜୀ କୁଲିର ବସ୍ତିରୁ
ନୀଳ ଲଣ୍ଠନର
ଈଷତ୍‌ ଆଲୋକ ଆସେ୤

ହଠାତ୍‌ ଦେଖିଥିଲି ସଖୀ
ତୁମ ପୃଷ୍ଠ ତଟର ସଫଳ ଗୌରବ
ତୈଲଙ୍ଗୀ ଖୋଷାର ତଳେ ଗ୍ରୀବାଚୁମ୍ବୀ ବିରଳ କୁଞ୍ଚିତ କେଶ
ଋଜୁ ବାହୁଲତା ଫାଙ୍କେ ପରିପୁଷ୍ଟ ସ୍ତନର ସୁସ୍ପଷ୍ଟ ଆଭାସ,
ଗୁରୁ ନିତମ୍ବର ଆମନ୍ତ୍ରଣ୤

ଉପରେ ରିଠାବୃକ୍ଷର ପରିଣତ ଶାଖା
ତଳେ ସାଜି ମାଟିର ନୀଳ ଆସ୍ତରଣ,
ଏଇ ପରିସ୍ଥିତି ମଧ୍ୟେ
ଆଦିମ ସରୀସୃପର ସାନ୍ନିଧ୍ୟ କ୍ଷୁଧା ନେଇ
ପରସ୍ପରର ପରିଚୟ ହେଲା୤
ତୁମ ନଗ୍ନ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟର ସ୍ବାଦ ନିବିଡ଼ ତୁମର
ମସୃଣ ଉଗ୍ରତା
ଦେଇଥିଲା ଗଭୀରତା ଆଉ ପରିତୃପ୍ତି୤

ନିଷ୍କାଷିତ କାମନା ଏ ତନୁତଟ ସଖୀ
ବୋଧକଲି ଆଦ୍ୟ ଥରପାଇଁ
ଲଘୁସ୍ପଷ୍ଟ ଆଉ ଚିରନ୍ତନ
ଉପରେ ସଫେଦ ଜହ୍ନ ପରି ଅତି ପରିଚ୍ଛନ୍ନ୤

ତୁମରି ଖୋଷାର
ଶୀତକାଳୀନ କୌଣସି ରଙ୍ଗୀନ ଫୁଲର ଗଭା
ଦେଇଥିଲା ମଧୁର ଗନ୍ଧର ମାଦକତା୤
ହୁଏ ତ ମୁଁ ଦେଖିନାହିଁ ବିରଳ ଆଲୋକେ
ଓଷ୍ଠ ଗାତ୍ରେ ନୟନ ଯୁଗ୍ମରେ
ସାବଲୀଳ ଶୋଭାଯାତ୍ରା

ସେଇ ଆଦିମ କ୍ଷୁଧାର ସ୍ପର୍ଶ
ଅବହେଳା କରିଥିଲା
ଉଭୟର ବାହ୍ୟିକ ଓ ସାମାଜିକ ପରିଚୟ
ପ୍ରଥମ ପୃଥିବୀର ଅବିଭାଜ୍ୟ ଶ୍ରେଣୀ ସରୀସୃପର ପରି
କେଉଁ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଭ୍ରୂଣର ବିକାଶ ଆକାଂକ୍ଷା
ଉଭୟ ମାଂସ ଆଉ ରକ୍ତ ପଲସ୍ତରା ତଳେ
ଅଙ୍କୁରିତ ହେଲା୤

ତାହାର ପ୍ରତିଧ୍ବନି
ସେଇ ଜୈବିକ ପ୍ରକୃତିର ଉଦଗ୍ର ପ୍ରକାଶ ଆକାଂକ୍ଷା
ନିଜ ମଧ୍ୟେ କରିଥିଲି ଅନୁଭବ
ଲଘୁ ସ୍ପଷ୍ଟ ଆଉ ଚିରନ୍ତନ
ଆଦିମ ପୃଥିବୀ ପରି ଅତି ପରିଚ୍ଛନ୍ନ୤

ଆଜି ପୁଣି ଆକାଶରେ ଅନୁରାଧା ନକ୍ଷତ୍ରର ଜହ୍ନ ଅତି ପରିଚ୍ଛନ୍ନ୤
ଦୂର ବାର୍ଲି କ୍ଷେତେ ପୁଷ୍କର ମେଘର ଛାୟା୤
ମନେ ପ୍ରଶ୍ନ ଆସେ
ଏଇ ଯେ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ଭ୍ରୂଣର ସଂସ୍ଥାନ ହୋଇଲା
ତାର ପରିଣତି କଣ ଅତି ମାନବର ଆବିର୍ଭାବ ?

ଏଇ ପ୍ରଶ୍ନ
ସମାଧାନ ହୀନ, ଏ ପ୍ରଶ୍ନ ହୁଏତ ସମ୍ପର୍କ ବିହୀନ୤
ପ୍ରାଗୈତିହାସିକ ସରୀସୃପର ଯୌନ ପ୍ରକାଶ ଆକାଂକ୍ଷା
ଆଜି ଆନୁଭବ କରେ
ନିଜ ମେରୁଦଣ୍ଡ ତଳେ,
ଆଉ ଖୋଜି ବୁଲେ-

ତୁମ ନଗ୍ନ ଆଭରଣ ହୀନ ଅଙ୍ଗ
ତରୁ ତଳେ ନଦୀକୂଳେ
ସେଇ ନଗ୍ନ ସ୍ବାସ୍ଥ୍ୟବତୀ ଅଙ୍ଗ
ତାହାରେ ମୁଁ କରେ ନମସ୍କାର
ସେଇ ସ୍ପଷ୍ଟ ସେଇ ଚିରନ୍ତନ
ଉପରେ ସଫେଦ୍‌ ଜହ୍ନ ପରି ଅତି ପରିଚ୍ଛନ୍ନ୤