ଗଡ଼ଚଣ୍ଡୀଙ୍କ ମନ୍ଦିରରେ ଆଳତି ଦେଖି ଏକୁଟିଆ ଫେରିବି ବୋଲି ଅଜା କହିବାରୁ ଶଶାଙ୍କ ଘରକୁ ଫେରିଆସି ଦେଖିଲା ଯେ ମାଆ ତା’ ଅସଜଡ଼ା ବିଛଣା ଉପରେ ବସି କାନ୍ଦୁଥିଲା ଓ ନାଚ ସ୍କୁଲ୍‌ରୁ ଫେରିଥିବା ତା’ ବଡ଼ ଭଉଣୀ ମାଆର ହାତ ଧରି ବୁଝାଉଥିଲା୤

ଶଶାଙ୍କ ପଛେଇ ପଛେଇ ବାହାରକୁ ପୁଣି ଖସିଯିବା ପୂର୍ବରୁ ବଡ଼ ଭଉଣୀ ତା’କୁ ଦେଖିପାରି ପାଟିକଲା, “ହେଇଟି ଆସିଗଲେ୤ ଆସିଗଲେ କୁଳଚନ୍ଦ୍ରମା୤”
ମାଆର କାନ୍ଦଣା ଅବ୍ୟାହତ ରହିଲା୤ ତାରି ଭିତରେ ସେ କହିଲା, “ମୋତେ ମରଣ କାଇଁକି ନ ହେଉଛି କେଜାଣି ! କେମିତି ଏମିତି ଯୋଗଜନ୍ମା ପିଲା ପେଟରେ ଧରିଥିଲି୤ କି ପାପ କରିଥିଲି ପୂର୍ବଜନ୍ମରେ କେଜାଣି !”
ବଡ଼ ଭଉଣୀ ଶଶାଙ୍କକୁ ଧରି ମାଆଙ୍କ ପାଖକୁ ଟାଣିନେଲା ଓ କହିଲା, “ମାଆ, ସେ ଯେଉଁ ହାତରେ ଚୋରି କରୁଛି, ସେଇ ହାତଟା ଭାଙ୍ଗିଦିଅ ଯେ ତା’ କରାମତି ବନ୍ଦ ହୋଇଯିବ୤”
ମାଆ ଶାଢି କାନିରେ ନାକ ଓ ଆଖି ପୋଛି ଶଶାଙ୍କକୁ ବିମର୍ଷରେ ଚାହିଁଲା୤ “ସପ୍ତାହେ ବି ଯାଇନି, ତୁ ଯେଉଁ ଦରପୋଡ଼ା କାଠକୁ ସେଇ ଦରପୋଡ଼ା କାଠ୤ ମୋ ଦେହ ଛୁଇଁ ନିୟମ କରିଥିଲୁ ପରା୤ ମୁଁ ମରିଯାନ୍ତି ହେଲେ – ତ୍ରାହି ପାଇଥାନ୍ତି୤”
“ହେଡ୍‌ମାଷ୍ଟର ମହା ପାଜି,” ଶଶାଙ୍କ କହିଲା, ବଡ଼ ଭଉଣୀ ହାତମୁଠାରୁ ନିଜ ହାତ ମୁକୁଳେଇ୤ “କୋଉଠି କ’ଣ ହେଲେ ମୋ ମୁଣ୍ଡରେ ଅଠା ବୋଳୁଛନ୍ତି୤”
ବଡ଼ ଭଉଣୀ ତା’ ମୁଣ୍ଡରେ ହାତ ବୁଲେଇଦେଇ କହିଲା, “ଆରେ ସତେ ତ! ଭାରି ଅଠାଅଠା ଲାଗୁଛି୤”
ମାଆ କହିଲା, “ଯୋଉ ବହି ଚୋରି କରିଛୁ ସେଥିରେ କ’ଣ ଲେଖାହୋଇଛି ଚୋରି ଗୋଟିଏ ଭଲ କାମ ? ଜାଣିଛୁ, ଗୌତମବୁଦ୍ଧ ତାଙ୍କର କୌଣସି ଅବତାରରେ କେବେ ଚୋରି କରି ନଥିଲେ?” ଶଶାଙ୍କ କହିଲା, “ହଁ ୤”
“ହଁ ତ,” ମାଆ ଖିଙ୍କାରିଉଠିଲା, “ତୁ କାଇଁକି ଚୋରି କରୁଛୁ ? ତତେ ନେଇ ମୁଁ ଆଉ ପାରିବିନାହିଁ୤ ଯାଆ, ଗୋଟିଏ ପନିକି ଆଣି ମତେ ଦି’ଗଡ କରି କାଟିଦେ, ତା’ ଯେତେ ଇଚ୍ଛା ସେତେ ଚୋରି କରୁଥା୤”

(୭)

ସେଦିନ ରାତିରେ ଶଶାଙ୍କ ଓ ତା’ ବଡ଼ ଭଉଣୀ ଖାଇବସିଥିବାବେଳେ ତାଙ୍କ ବାପା ଅଫିସରୁ ଡେରି କରି ଫେରିଲେ ଓ ମାଆଙ୍କ ଭାରୀ ମୁହଁ ଦେଖି ପଚାରିଲେ, “କ’ଣ ହୋଇଛି ?”
“ଖାଇପିଇ ସାର,” ମାଆ କହିଲା୤ “ତା’ପରେ ବସି ଶୁଣିବ କୀର୍ତ୍ତି୤”
“କ’ଣ ଏମିତି କଥା ଯେ ?”
“ଧୁଆଧୋଇ ହୁଅ୤ ବାପା ବି ମନ୍ଦିରରୁ ଫେରିନାହାନ୍ତି୤”
ବାପା କହିଲେ, “ଶଶୁରଙ୍କ ପାଇଁ ଇଲିଶି ଖୋଜିଲି ଯେ ଲାଞ୍ଜ ଖଣ୍ଡେ ବି କୋଉଠି ମିଳିଲା ନାହିଁ୤”
“ଭଲ ହୋଇଛି,” ମାଆ କହିଲା୤ “ସଂକ୍ରାନ୍ତିଟାରେ ମାଛ ଖାଇବାକୁ କାହା ଦିନ ସରୁ ନଥିଲା୤”
ଶଶାଙ୍କ ଖାଇବା ସାରି ଉଠିଯିବା ପାଇଁ ତରତର ହେଲା୤
ବାପା କହିଲେ, “ଖାଇବା ନ ଚୋବେଇ ଗିଳିପକାଉ କାହିଁକି ? ଗୋରୁଙ୍କ ପରି ପରେ ପାକୁଳି କରିବା ସୁବିଧା ମଣିଷଙ୍କର ନାହିଁ୤ ଦେଖୁନୁ, ନାନୀ କେମିତି ଖାଉଛି୤”
ମାଆ ଶଶାଙ୍କକୁ କହିଲା, “ମୁହଁ ଧୋଇସାରି ଏଇଠି ଆସି ବସ୍୤ ବାପାଙ୍କ ସାମ୍ନାରେ କଥାଟା ପଡୁ୤” “କ’ଣ ହୋଇଛି ?” ବାପା ସାର୍ଟ ଖୋଲୁଖୋଲୁ ପଚାରିଲେ୤
“ହେଡ୍‌ମାଷ୍ଟ୍ରେ ପୁଣି ଚିଠି ଦେଇଛନ୍ତି,” ଶଶାଙ୍କ ବଡ଼ ଭଉଣୀ କହିଲା୤
“ତୁ ଚୁପ୍ କର୤” ମାଆ ଆକଟିଲା୤ “ତୋର ସରିଲାଣି ତ ତୁ ଉଠିଯା୤”
ବାପା କହିଲେ, “ଏ ଟୋକା ପୁଣି ଚୋରି କରିଛି ନା କ’ଣ ? ମାଆଙ୍କ ଉତ୍ତର ପାଇବା ପୂର୍ବରୁ ଶଶାଙ୍କର କାନ ଟାଣିଧରି ସେ କହିଲେ, “ଜଲ୍ଦି ମାନିଯା, ନହେଲେ କାନ ମୋଡ଼ି ଛିଣ୍ଡେଇଦେବି୤”
“ମୁଁ କିଛି କରିନି,” ଶଶାଙ୍କ କହିଲା୤ ଗୋଟିଏ ଚଟକଣି ବସିଲା୤ “କିଛି କରିନୁ?” ବହୁଦିନ ପରେ ବାପା ମାରିଥିବାରୁ ଶଶାଙ୍କ ପ୍ରଥମେ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ହେଲା ଓ ତା’ ପରେ ସକେଇ ସକେଇ କାନ୍ଦିବା ଆରମ୍ଭ କଲା୤
“ଏ ଟୋକା ବଡ଼ ହେଲେ ନିଶ୍ଚେ ଜେଲ୍ ଯିବ,” ବାପା କହିଲେ୤ “ଆଜି ଲାଉ ଚୋରି, କାଲି କଖାରୁ ଚୋରି, ପରଦିନକୁ ବଡ଼ ଚୋରି୤ କ’ଣ ଚୋରେଇଛୁ ସ୍କୁଲରୁ ?”
“ବହି,” ଶଶାଙ୍କ କ୍ଷୀଣ କଣ୍ଠରେ ଉତ୍ତର ଦେଲା୤
“ କି ବହି ?” “ଜାତକ ଗଳ୍ପ୤”
“ଖଣ୍ଡେ ?” “ଥାକେ୤”
“ପୁରା ଥାକେ ?” ବାପା ହସି ପକାଇଲେ୤
ଶଶାଙ୍କ ବି ହସିଦେଲା୤ ବାପାଙ୍କ ସାଙ୍ଗେ ହସିଲେ ବାପା ଖୁସି ହୁଅନ୍ତି୤ ବାପା ଠୋଠୋ ହସନ୍ତି ଓ ଏକୁଟିଆବେଳେ ଶଶାଙ୍କ ବାପାଙ୍କ ହସ ଅନୁକରଣ କରୁଥିଲା୤ ବାପାଙ୍କ ଚଟ୍କଣାରେ ତା’ ମୁହଁ ବୁଲିଗଲା୤
“ମୋଟ କେତେ ଖଣ୍ଡ ?” ବାପା ପଚାରିଲେ୤ “ଗଣିନି,” ଶଶାଙ୍କ କହିଲା୤ ତା’ ନାକରୁ ସୁଡ଼ୁକାଏ ଶିଂଘାଣି ବାହାରିଆସିଲା୤ ସେ ତା’କୁ ପୁଣି ନାକ ଭିତରକୁ ଶୋଷିନେଲା୤
“ଦେଖ ହୋ, ବାବୁ ଗଣୁ ମଧ୍ୟ ନାହାଁନ୍ତି୤” ଯାତ୍ରାରେ ବଡ଼ପାଟିରେ ଦର୍ଶକଙ୍କୁ କହି ଆଚମ୍ବିତ କଲା ଭଳି ବାପା କହିଲେ୤ “ସ୍କୁଲ୍ ଲାଇବ୍ରେରୀ ଆଲମାରୀ ଚାବି ଭାଙ୍ଗି ଦେଇଛୁ ନା ଚୋରେଇନେଇଛୁ ?”
“ଭାଙ୍ଗିନି କି ଚୋରେଇନି୤” “ତା’ହେଲେ ବହି ଉଠାଇଲୁ କେମିତି ?”
“ଆଲମାରୀ କବାଟ ସନ୍ଧିରେ ହାତ ଗଳେଇ୤”
“ଚୋରି କଲୁ କାହିଁକି ?” “ପଢ଼ିବି ବୋଲି୤”
“ହେଡ୍‌ମାଷ୍ଟ୍ରେଙ୍କୁ ମାଗି ପାରିଥାନ୍ତୁ୤”
“ହେଡ୍‌ମାଷ୍ଟର ଘରକୁ ବହି ଦେବେନି ବୋଲି ନିୟମ ବାନ୍ଧିଦେଇଛନ୍ତି୤”
“ସେଇଠୁ ତୁ ଚୋରି କଲୁ ?” “ପଢ଼ିସାରି ପୁଣି ରଖିଦେଇଥାନ୍ତି୤”
“ଚୋରି କରିବାକୁ ତତେ ମଜା ଲାଗେ୤ ନାଇଁ ?”
“ନାଇଁ ୤” “ଖରାପ ଲାଗେ ?”
“ହଁ୤” “ତା’ ହେଲେ କରୁ କାହିଁକି ?” ବାପା ତା’ ପିଠିକୁ ଗୋଟିଏ ଗୋଇଠା ମାରିଲେ୤ ଖାଇବା ଥାଳିରେ ତା’ ମୁହଁ ବାଡ଼େଇହୋଇଯାଇଥାନ୍ତା ଆଉ ଟିକେ ହୋଇଥିଲେ୤ ସେ ଭେଁ କିନା କାନ୍ଦିଉଠିଲା୤ ମାଆ ବାପାଙ୍କୁ କହିଲା, “ଛାଡ଼, ତା’ ସାଙ୍ଗେ ଆଉ ଲାଗନା୤ ତମେ ଯାଇ ଧୁଆପୋଛା ସାରି ଆସ୤”
“ହେଡ୍‌ମାଷ୍ଟରଙ୍କୁ ପଚାରି ବୁଝ ବହିତକର ଦାମ୍ କେତେ,” ବାପା କହିଲେ୤
“ଏ ଚୋର ମୋ ଘରେ କଳାକନା ବୁଲାଇଦେବ୤” ଅଜା ଆସି ପହଞ୍ଚିଲେ ଓ ପଚାରିଲେ, “କିଏ କାହା ଘରେ କଳାକନା ବୁଲାଇବାକୁ ବସିଛି ?”