ସକାଳ ଦଶଟା ବାଜିଲା୤ କୁନା ଓ ମୁନା ସ୍କୁଲକୁ ଗଲେ୤ ରମେଶବାବୁ ଅଫିସ ଯିବା ବାଟରେ ବୁଢାଙ୍କୁ ବସ୍‌ରେ ବସାଇଦେବେ୤ ବୁଢା ବି ସାତଚଉତା ଧୋତି ଆଉ ପଞ୍ଜାବୀ ପିନ୍ଧିସାରିଲେଣି୤ ରମେଶବାବୁ ପଚାରିଲେ- ବାପା ତମେ କ’ଣ ସତରେ ଆଜି ଗାଁକୁ ଚାଲିଯିବ ? ବୁଢା ବୋହୂକୂ ଡାକି କହିଲେ, ପିଲା ବୁଦ୍ଧି ଛାଡ, ମା’ ୤ ମୁଁ ଗାଁ କୁ ଯାଉଛି୤ ତୁ ପିଲାମାନଙ୍କୁ ଜମା ମାରଧର କରିବୁନି୤ ବୋହୂ ନିରୁତ୍ତର୤ ପ୍ରଣାମ ବି କଲା ନାହିଁ୤ ବୁଢା ପାଦ କାଢିଲେ୤ ଏସବୁ ଭାଗ୍ୟ ଦୋଷ କୁଆଡେ୤ କର୍ମକୁ ଆଦରି ପୁଅର ପିଛା ଧରିଲେ୤

ବୁଢା ଏକା ଏକା ନରଣଗଡ ଯିବେ୤ ଅନେକ ରାସ୍ତା୤ ବସ ଚାଲିଥାଏ୤ ବୁଢା ଖୁବ୍ ବିଷର୍ଣ୍ଣ ୤ ମନେମନେ ଭାବୁଥିଲେ, ସେ ଆଜିକାଲି ଅଦରକାରୀ ହୋଇଗଲେଣି୤ ବସି ଖାଇଲେ ନଈବାଲି ସରେ୤ ତାଙ୍କୁ କିଏ କାହିଁକି ଏ ମହଙ୍ଗା ଯୁଗରେ ପଚାରିବ୤ ଭାବନାର ଅନ୍ତ ନାହିଁ୤ ଗାଡି ଆସି ଭଞ୍ଜନଗରରେ ଛିଡା ହେଲାଣି୤ ସେତେବେଳକୁ ଘଣ୍ଟାରେ ଚାରିଟା ୤ ସ୍କୁଲ ପିଲାମାନେ ବହିବସ୍ତାନି ଧରି ଘରକୁ ଫେରୁଛନ୍ତି୤ ବୁଢାଙ୍କର ପୁଣି କୋହ ଉଠିଲା୤ କୁନାମୁନା ଏବେ ସ୍କୁଲରୁ ଫେରୁଥିବେ୤ ସ୍କୁଲରୁ ଫେରିବା ପରେ ଜେଜେ କବାଟ ଖୋଲିଦେଲେ କୁନା ଭିତରକୁ ଆସେ୤ ଜେଜେକୁ ସେ ଖୋଜୁଥିବ ନିଶ୍ଚୟ୤ ଜେଜେ ସେଦିନ କୁନାକୁ ପାଠ ପଢାଇଲାବେଳେ କହିଥିଲେ, ମିଛ କହିବା ମହାପାପ୤ କିନ୍ତୁ ଆଜି ଜେଜେ ମତେ ମିଛ କହି ଠକି ଚାଲିଗଲେ- ଏଇଆ ଭାବୁଥିବ ମନରେ ସିଏ ? ବୋଧହୁଏ କୁନା ଏଇଠୁ ସଂସାରଯାକର ମିଛ କହିବା ଶିଖିବ୤ କହିବ ବଡମାନେ କହନ୍ତି ଗୋଟାଏ, କରନ୍ତି ଗୋଟାଏ୤ ବୁଢାର ମୁଣ୍ଡ ଭିତରେ ସେଇ ଚକ୍ରଟା ପୁଣି ଓଲଟା ଘୂରୁଥିଲା୤ ବସ ରେଲିଂ ଦେହରେ ମୁଣ୍ଡଟାକୁ ପିଟି ଛତୁ କରିଦେବାକୁ ଇଚ୍ଛା ହେଉଥିଲା ଅବା୤

ନରଣଗଡରେ ବସ୍ ପହଞ୍ଚିଲା୤ ବୁଢା ଘରେ ପାଦ ପକାଇଲେ୤ କିଛି ହେଉ ନ ହେଉ ଏଇଠି ପଡିରହିଲେ ଜାତି ଭାଇ ତାଙ୍କର ମଡାରେ ହାତ ଲଗାଇବେ ତ୤ ନିଜକୁ ନିଜେ ସାନ୍ତ୍ବନା ଦେଉଥିଲେ୤ ମଝିଆ ପୁଅ ସୁକେଶ ଖୁବ୍ ବିରକ୍ତ ହେଲା୤ କହିଲା – ମୁଁ ମନା କରୁଛି ଯାଅନି ସେଠିକୁ୤ ହଉ, ତୁମେ ବିଶ୍ରାମ କର୤ ମୁଁ ସନ୍ଧ୍ୟାରେ ଦୋକାନରୁ ଫେରିଲେ ତୁମକୁ ଡାକ୍ତର ଦେଖାଇବି୤

ମଝିଆଁ ପୁଅ ସୁକେଶର ବହି ଦୋକାନ୤ ବିକ୍ରିବଟା ସେତେ ଭଲ ନୁହେଁ୤ ମନେମନେ ସେ ଭାବୁଛି, ପାଖ ମଦ ଦୋକାନରେ ଏତେ ଭିଡ୤ କିନ୍ତୁ ବହିକୁ କାହିଁକି ଲୋକଙ୍କର ଏତେ କମ୍ ଆଗ୍ରହ ? ସୋମରସଠାରୁ ପୁସ୍ତକର ରସ କ’ଣ ଏତେ ନୀରସ ! ଖୁବ୍ ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟ ଲାଗୁଥିଲା ତାକୁ୤ ସେ ଗୋଟାଏ ସତ୍ ବ୍ୟବସାୟରେ ଅଛି୤ କିନ୍ତୁ ତାକୁ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମିଳୁନାହାନ୍ତି୤ ସୁକେଶ ନିରାଶ ହୋଇ ଦୋକାନର ସଟର ଟାଣିଲା୤ ଘରେ ପହଞ୍ଚିବା ବେଳକୁ ବୁଢା ଆସି ଦାଣ୍ଡଦୁଆରେ୤ କହିଲେ, ଆଜି ଏତେ ଡେରି କଲୁ୤ ବଇଦ ପାଖକୁ ଯିବା ପରା୤

ନାଇଁ ବାପା ! ଆଜି କିଛି ଭଲ ବିକ୍ରି ହେଲାନି୤ ବୁଢାର ମୁଣ୍ଡଟା ବରଗଛ ଓହଳ ପରି ତଳକୁ ଲମ୍ବିଗଲା୤ ବୁଢା କହିଲେ, “ମୁଁ ଜାଣେ ପରା ୤ ତୁ ସେ ଦୋକାନରେ ମୃଗୁଣୀ ସ୍ତୁତି, ମନବୋଧ ଚଉତିଶା ଆଉ ବାଲ୍ମିକୀ ରାମାୟଣ ନ ରଖିବା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ତୋର ବିକ୍ରିବଟା ଭଲ ହେବନି୤ ” ସୁକେଶ ବାପାଙ୍କ ସରଳତାର ଗଭୀର ସମୁଦ୍ରରେ ଡୁବ ମାରି ପୁଣି ଉପରକୁ ଉଠୁଥିଲା୤ ଯେଉଁଠି ଡିସ୍କୋ ନୃତ୍ୟ କଳା, ଯେଉଁଠି ସାମାଜିକ ଚଳଣୀ ଅଶ୍ଳୀଳତାରେ ଭରପୁର, ସେଠି ମୃଗୁଣୀ ସ୍ତୁତି ପଢିବ କିଏ ? ସୁକେଶ ବାପାଙ୍କୁ ବୁଝାଇ ନ ପାରି ନିଜକୁ ନିଜେ ବୁଝାଉଥିଲା୤

ବୁଢାଙ୍କ ଶ୍ବାସ ଧଇଁ ପେଲିହେଉଛି୤ ବାଉଳାଚାଉଳା ହେଲେଣି୤ ଲାଗୁଛି ସେପାରିରୁ ଡାକ ଶୁଭିଲାଣି୤ ଦେହ ଭିତରେ ଅବା ହାଡଗୁଡାକ ଖସି ବିଡା ବାନ୍ଧିହେଉଛି୤ ଦେହର କାନ୍ଥରେ ପଲସ୍ତରା ଛାଡି ଖଣ୍ଡେ ଖଣ୍ଡେ ଇଟା ଖସି ଦାନ୍ତୁରା ଦିଶିଲାଣି୤ କହିଲେ, ଭାଇକୁ ଡାକ୍ ଜଲଦି୤ ସିଏ ବ୍ୟାଙ୍କ ଅଫିସର୤ ଟଙ୍କା ପଇସା ଯଦି ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବ କେଜାଣି କାଳେ ବଞ୍ଚିଯିବି୤ ବୁଢାଙ୍କ କଥାରୁ ମନେ ହେଉଥିଲା ତାଙ୍କର ବଞ୍ଚିବାର ମୋହ ଦୁର୍ବାର ଥିଲା୤

କିଏ ଜଣେ ଆଟାଚିଟା ତଳେ ଥୋଇବାର ଶବ୍ଦ ଶୁଣାଗଲା୤ ବୁଢା ଉପରକୁ ଚାହିଁଲାବେଳକୁ ସାମ୍ନାରେ ରମେଶ୤ ତା ପଛରେ ବୋହୂ୤ କୁନା-ମୁନା ଜେଜେ ଉପରକୁ ଚଢିଯିବା ବେଳକୁ ବୁଢାର ଧଇଁକାଶରେ ଛିଞ୍ଚାଡିହୋଇପଡିଲେ୤ ବୁଢାଙ୍କ ଶ୍ବାସ ରୋଗର ତୀବ୍ରତା ଅନୁଭବ ହେଲାଣି୤ ବୋହୂ ବୁଢାଙ୍କ ପାଦ ଛୁଇଁ ପ୍ରଣାମ କଲା୤

ବୁଢା ପୁଣି ବାଉଳାଚାଉଳା କଥା କହିଲେଣି୤ ଅଙ୍ଗୁଳି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କରି କହିଲେ, ଆରେ ପୁଅ ଦେଖିଲୁ୤ ବଡ ବଡ ଶିଙ୍ଗ ଅଛି ମୁଣ୍ଡରେ୤ ସେ ଲୋକଟା କାହାକୁ ଡାକୁଛି୤ ପଚାରିଲୁ କାହାକୁ ଖୋଜୁଛି ସିଏ୤ ସମସ୍ତେ ସେଇଆଡକୁ ଚାହିଁଲେ୤ ଆଖପାଖରେ କେହି ନାହିଁ୤ ବୁଢାଙ୍କର ବୋଧହୁଏ ସମୟ ପାଖେଇଗଲା୤ ଦେଖାଗଲା ବୁଢା କାଶିକାଶି ମୁଦାହେଇ ଗୋଟେ ପ୍ରଶ୍ନବାଚୀ ପାଲଟିଗଲେ୤ ମନେ ହେଲା ବୁଢା ଆମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ବାରମ୍ବାର ପ୍ରଶ୍ନ କରୁଛନ୍ତି – “ଆରେ ଅଧମ – ତୁମେ କ’ଣ କେହି ବୁଢା ହେବ ନାହିଁ ? ତୁମେ କ’ଣ କେହି ବାର୍ଦ୍ଧକ୍ୟକୁ ସାମ୍ନା କରିବ ନାହିଁ ? ଲୋକଗୁଡାକ ଦାନ୍ତରେ ତିରଣ ନିକୁଟି ଧରିଥିବା ଗୋହତ୍ୟାକାରୀ ଭଳି ଛିଡା ହୋଇଥିଲେ୤